టర్కీ-సిరియా భూకంప మృతులు 9,500

టర్కీ, సిరియాలోని 9,500 మందికి పైగా మరణించినట్టు అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు. భూకంపం వల్ల చదును చేయబడిన భవనాల క్రింద ప్రాణాలతో బయటపడిన వారిని కనుగొనేందుకు సహాయక సిబ్బంది ప్రయత్నిస్తున్నారు. సరిహద్దు ప్రాంతంలో మరింత బాధను కలిగించే ప్రకంపనలు వస్తుండటంతో స్థానికులు బెంబేలెత్తిపోతున్నారు. అంతర్జాతీయ సహాయం మొదలుకావడంతో వెచ్చగా ఉండటానికి స్థానికులు వీధుల్లోని చెత్తను తగులబెడుతున్నారు. అయితే, సిరియాలో శిథిలాల నుండి సజీవంగా లాగబడిన నవజాత శిశువుతో సహా కొన్ని అసాధారణమైన మనుగడ కథలు కన్నీరుపెట్టిస్తున్నాయి. సోమవారం నాటి భూకంపంలో మరణించిన తల్లికి బొడ్డు తాడుతో చిన్నారి ఉంది.
తవ్వకాల్లో దుమ్మును క్లియర్ చేయడంతో బొడ్డు తాడు ఉన్న శిశువును చూసిన స్థానికులు… దానిని కత్తిరించి ఆసుపత్రికి తీసుకువెళ్లారు. పసికందు ఆ కుటుంబంలో బతికి బయటపడ్డ ఏకైక వ్యక్తి. మిగిలిన వారు తిరుగుబాటుదారుల ఆధీనంలో ఉన్న జిందాయ్రిస్ పట్టణంలో మృతిచెందారు.

ప్రజలు నిద్రిస్తున్న సమయంలో 7.8-తీవ్రతతో కూడిన భూకంపం సోమవారం సంభవించింది, వేలాది భవనాలను నేలమట్టం చేసింది. వేలాది మంది ప్రజలు భవనాల్లో చిక్కుకున్నారు. భూకంపం లక్షల మందిని ప్రభావితం చేసింది. టర్కీ నగరాలైన గాజియాంటెప్, కహ్రామన్‌మరాస్ మధ్య భూకంప కేంద్రానికి సమీపంలో భవనాలు కుప్పకూలిపోతున్నాయి. టర్కీలో ప్రస్తుత పరిస్థితిని ఎదుర్కొనేందుకు అధ్యక్షుడు రెసెప్ తయ్యిప్ ఎర్డోగాన్ 10 ఆగ్నేయ ప్రావిన్సులలో మూడు నెలల పాటు అత్యవసర పరిస్థితిని ప్రకటించాడు. టర్కీకి సాయం చేసేందుకు అమెరికా, ఇండియా, చైనా, గల్ఫ్ దేశాలు శోధన బృందాలతోపాటుగా… సహాయక సామాగ్రిని విమానాల్లో పంపించాయి. కొన్ని కష్టతరమైన ప్రాంతాల్లోని ప్రజలు తమకు సాయం అందలేదని ఆవేదన చెందుతున్నారు.

“నేను శిథిలాల నుండి నా సోదరుడిని తిరిగి పొందలేను. నేను నా మేనల్లుడును తిరిగి పొందలేను. ఇక్కడ చుట్టూ చూడండి. సాయం చేయడానికి ఇక్కడ ప్రభుత్వ అధికారులు లేరు” అని టర్కీలోని కహ్రామన్మరాస్ నగరంలో అలీ సాగిరోగ్లు అన్నాడు. ‘‘రెండు రోజులుగా ఇక్కడికి ఎవరూ రాలేదని… చలికి పిల్లలు చలికి వణికిపోతున్నారు’’ అన్నాడు. శీతాకాలపు తుఫాను అనేక రోడ్లను డామేజ్ చేయడంతో… పరిస్థితి మరింత ఘోరంగా ఉందని… కొన్ని రోడ్లు భూకంపం కారణంగా దెబ్బతిన్నాయని, ఫలితంగా కొన్ని ప్రాంతాల్లో కిలోమీటర్ల మేర ట్రాఫిక్ జామ్‌లు ఏర్పడుతున్నాయని చెప్పాడు. ఇళ్ల నుండి బలవంతంగా మసీదులు, పాఠశాలలు లేదా బస్ షెల్టర్‌లలో ఆశ్రయం పొందిన వ్యక్తులు చావు భయంతో బెంబేలెత్తిపోతున్నారు. ప్రస్తుతం చాలా తక్కువ సమయం ఉందని… గాయపడిన, అత్యంత ప్రమాదకర పరిస్థితుల్లో ఉన్నవారికి తక్షణం వైద్య సాయం అందించేందుకు WHO అత్యవసర వైద్య బృందాల నెట్‌వర్క్‌ను భూకంప ప్రాంతాల్లో అందుబాటులోకి తెస్తున్నామన్నారు. భూకంపం కారణంగా ఇప్పటి వరకు 20,000 మంది వరకు మరణించవచ్చని WHO అధికారులు అంచనా వేస్తున్నారు.

భారీ భూకంపం వల్ల 23 మిలియన్ల మంది ప్రజలు ప్రభావితమవుతారని WHO లెక్కలు చెబుతున్నాయి. ఆపద సమయంలో టర్కీ, సిరియాకు సహాయం చేయాలని ప్రపంచదేశాలను WHO కోరింది. సిరియాపై ఉన్న ఆంక్షలను ఎత్తివేసి ఉదారంగా సాయం చేయాల్సిందిగా సిరియన్ రెడ్ క్రాస్ యూరప్ దేశాలను కోరింది. సిరియాలో జరిగిన విధ్వంసానికి మానవతా సాయం అందిస్తామని అమెరికాతోపాటుగా ఈయూ దేశాలు తెలిపాయి. UN సాంస్కృతిక సంస్థ UNESCO కూడా సిరియా, టర్కీలలో దాని ప్రపంచ వారసత్వ జాబితాలో జాబితా చేయబడిన రెండు సైట్లు దెబ్బతిన్న తర్వాత సహాయం అందించడానికి సిద్ధంగా ఉన్నట్లు తెలిపింది. అలెప్పో పాత నగరం, ఆగ్నేయ టర్కిష్ నగరమైన దియార్‌బాకిర్‌లోని కోటకు నష్టం వాటిల్లడంతో పాటు, కనీసం మూడు ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశాలు ప్రభావితం అయి ఉండొచ్చని యునెస్కో తెలిపింది. ఉత్తర సిరియాలోని భూకంప ప్రభావిత ప్రాంతం చాలా సంవత్సరాలుగా సిరియా, యు రష్యన్ దళాలు చేసిన యుద్ధం, వైమానిక బాంబు దాడులతో గృహాలు, ఆసుపత్రులు, క్లినిక్‌లు దెబ్బతిన్నాయి.

ఉత్తర సిరియాలో భూకంపంతో నాశనమైన పట్టణంలోని జాన్డైరిస్‌లోని నివాసితులు ప్రాణాలతో బయటపడిన వారి కోసం చేస్తున్న ఆర్తనాదాలు మిన్నంటుతున్నాయి. వారి గొంతులు వినండి, వారిని కాపాడంటూ కన్పించినవారందరినీ వేడుకుంటున్నారు. “నా కుటుంబం మొత్తం శిధిలాల కింద ఉంది — నా కొడుకులు, నా కుమార్తె, నా అల్లుడు.. వారిని బయటకు తీయడానికి ఎవరూ లేరు,” అలీ బట్టాల్ అన్నాడు, అతని ముఖం రక్తంతో, ఉన్ని శాలువాలో కప్పబడి ఉంది. “నేను వారి గొంతులను వింటున్నాను. వారు సజీవంగా ఉన్నారని నాకు తెలుసు, కానీ వారిని రక్షించడానికి ఎవరూ లేరు” అని తన 60 ఏళ్ల వ్యక్తి విచారం వ్యక్తం చేస్తున్నాడు.

సిరియా ఆరోగ్య మంత్రిత్వ శాఖ అలెప్పో, లటాకియా, హమా, టార్టస్ ప్రావిన్సులలో నష్టాన్ని నివేదించింది, ఇక్కడ రష్యా నౌకాదళ సదుపాయాన్ని లీజుకు తీసుకుంది. విషాదానికి ముందే, అలెప్పోలోని భవనాలు — సిరియా యుద్ధానికి ముందు వాణిజ్య కేంద్రం — శిథిలావస్థలో ఉన్న మౌలిక సదుపాయాల కారణంగా తరచుగా కూలిపోయేవి. భూకంపం తరువాత, వాయువ్య సిరియాలోని ఇస్లామిక్ స్టేట్ గ్రూప్ సభ్యులను ఎక్కువగా పట్టుకున్న జైలులో ఖైదీలు తిరుగుబాటు చేశారు, కనీసం 20 మంది తప్పించుకున్నారు. టర్కీ ప్రపంచంలో అత్యంత చురుకైన భూకంప జోన్లలో ఒకటి. 1939లో తూర్పు ఎర్జింకన్ ప్రావిన్స్‌లో 33,000 మంది మరణించారు. 7.8 తీవ్రతతో ప్రకంపనలు సంభవించాయి. టర్కీ ప్రాంతంలోని డజ్సే 1999లో 7.4 తీవ్రతతో సంభవించిన భూకంపంతో 17,000 మందికి పైగా మరణించారు. పెద్ద భూకంపం ఇస్తాంబుల్‌ను నాశనం చేయగలదని నిపుణులు చాలా కాలంగా హెచ్చరిస్తున్నారు. టర్కీ రాజధాని ఇస్తాంబుల్ కోటి 60 లక్షల మంది జనాభాకు నివాసంగా ఉంది.