నిర్మల 3.0 బడ్జెట్‌లో అనూహ్యం, పన్ను మినహాయింపులు సాధ్యమేనా?
ఉద్యోగాలు, ధరల పెరుగుదలపై ప్రతిపక్షాల నుండి కఠినమైన ప్రశ్నల మధ్య ఆర్థిక మంత్రి నిర్మలా సీతారామన్ ఈ రోజు మోడీ 3.0 మొదటి కేంద్ర బడ్జెట్‌ను సమర్పించబోతున్నారు. ప్రీ-బడ్జెట్ ఎకనామిక్ సర్వే 2025 ఆర్థిక సంవత్సరానికి 6.5-7 శాతం వృద్ధిని అంచనా వేసింది. నిర్మలా సీతారామన్ ఏడో కేంద్ర బడ్జెట్ ప్రెజెంటేషన్‌లో కొత్త తయారీ సౌకర్యాలకు పన్ను రాయితీలు ఇవ్వడానికి, ఉద్యోగాలు సృష్టించడానికి ప్రోత్సహం ఇచ్చే అవకాశం ఉంది. ప్రధాని నరేంద్రమోదీ పార్టీ సారధ్యంలోని బీజేపీ, ఎన్నికల్లో సొంతంగా మెజారిటీ సాధించలేక పోవడానికి, మిత్రపక్షాల మద్దతుతో మళ్లీ అధికారంలోకి రావడానికి ఉద్యోగ అవకాశాలపై అసంతృప్తి ప్రధాన కారణంగా భావిస్తున్నారు.
నిర్మలా సీతారామన్ మధ్యతరగతి ప్రజలకు పన్ను రాయితీని ప్రకటిస్తారా అనేది ఆమె బడ్జెట్ ప్రసంగంలో అత్యంత ఉత్కంఠభరితమైన అంశం. ఎన్నికలకు ముందు మధ్యంతర బడ్జెట్‌లో మధ్యతరగతి వారికి తక్కువే లభించడంతో అంచనాలు ఎక్కువగా ఉన్నాయి. గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో 5.8 శాతంగా ఉన్న బడ్జెట్‌లో ద్రవ్య లోటు 4.5 శాతంగా ఉంది. పూర్తి బడ్జెట్ మునుపటి కంటే మెరుగైన ఆర్థిక లోటు అంచనాలను అందించగలదని భావిస్తున్నారు. ఆర్థిక లోటు అనేది ప్రభుత్వ వ్యయం, ఆదాయాల మధ్య వ్యత్యాసం. మౌలిక సదుపాయాల కల్పనపై మోదీ ప్రభుత్వం ప్రత్యేక దృష్టి సారించింది. ప్రభుత్వ ప్రణాళికాబద్ధమైన మూలధన వ్యయం (క్యాపెక్స్) ₹ 11.1 లక్షల కోట్లు, గత ఆర్థిక సంవత్సరంలో ₹ 9.5 లక్షల కోట్ల కంటే ఎక్కువ. ప్రభుత్వం మౌలిక సదుపాయాల కల్పనను ప్రోత్సహిస్తోంది. క్యాపెక్స్‌ను పెంచడానికి రాష్ట్రాలను ప్రోత్సహిస్తోంది.
దేశ వృద్ధి ఇంజిన్‌లో భాగంగా ఉండే సూక్ష్మ, చిన్న, మధ్యతరహా పరిశ్రమలను (ఎంఎస్‌ఎంఈ) పెంచేందుకు చర్యలు తీసుకుంటామని సీతారామన్ సూచించారు. MSMEలకు రక్షణ, ఎలక్ట్రానిక్స్, ఎలక్ట్రిక్ వాహనాల (EV) తయారీలో వృద్ధికి అవకాశం ఉంది. ఇది మోదీ ప్రభుత్వం చేపట్టిన మేక్ ఇన్ ఇండియా పుష్‌కు అనుగుణంగా ఉంది. కేంద్ర బడ్జెట్ 2024 జూలై 30న ఆమోదం పొందే అవకాశం ఉంది. ధరల పెరుగుదల, నిరుద్యోగం, కీలక రంగాల్లో వృద్ధి లేమి, వ్యవసాయ సంక్షోభంపై ఏయే అంశాలను లేవనెత్తాలనే దానిపై ప్రతిపక్ష నేతలు తమ చర్చల్లో ప్రభుత్వాన్ని ఇరుకున పెట్టాలని నిర్ణయించుకున్నారని వర్గాలు తెలిపాయి.
కాంగ్రెస్ పార్టీ చీఫ్ మల్లికార్జున్ ఖర్గే ఆర్థిక సర్వేను చెర్రీ పిక్కింగ్ కోసం కసరత్తు అంటూ విమర్శించారు. “…మీ ప్రభుత్వం పదేళ్లలో 140 కోట్ల మంది భారతీయుల ఆకాంక్షలను తుంగలో తొక్కారు. మోదీ ప్రభుత్వ వైఫల్యాలను చాటిచెప్పేందుకు ఆర్థిక సర్వే మెరిసే బోలు కవరు లాంటిది” అని ఆయన ఎక్స్‌లో పోస్ట్ చేశారు. ఆర్థిక సర్వే భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ బలాలను ఎత్తిచూపిందని, తన ప్రభుత్వ సంస్కరణల ఫలితాలను ప్రదర్శించిందని ప్రధాని మోదీ అన్నారు. “వికసిత్ భారత్ (అభివృద్ధి చెందిన భారతదేశం) నిర్మాణం దిశగా సాగుతున్నప్పుడు ఇది మరింత వృద్ధి, పురోగతికి సంబంధించిన ప్రాంతాలను కూడా గుర్తిస్తుంది” అని ప్రధాని మోదీ అన్నారు. భారతదేశం 2024- 2025లో ఆసియా-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో బలమైన-ఎదుగుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థలలో ఒకటిగా ఉంటుంది. ఇది ప్రధానంగా దేశీయ వినియోగం లేదా ఎగుమతుల కంటే ప్రభుత్వ వ్యయం కారణంగా ఉంది.
