ఒకసారి న్యాయమూర్తులు కావడం మానేస్తే, గొగోయ్ వ్యాఖ్యలపై సీజేఐ రియాక్షన్

భారత ప్రధాన న్యాయమూర్తి DY చంద్రచూడ్ మంగళవారం నాడు, న్యాయమూర్తులు తాము చెప్పేది కేవలం అభిప్రాయమని, కట్టుబడి ఉండాల్సిన అవసరం లేదని పదవీ విరమణ చేసిన తర్వాత, ప్రాథమిక నిర్మాణ సిద్ధాంతం చర్చనీయాంశమని మాజీ CJI రంజన్ గొగోయ్ చేసిన వ్యాఖ్యలపై సుప్రీంకోర్టులో ధ్వజమెత్తారు. రిటైర్డ్ జస్టిస్ గొగోయ్, ఇప్పుడు రాజ్యసభ సభ్యుడు, ఢిల్లీ గవర్నమెంట్ ఆఫ్ నేషనల్ క్యాపిటల్ టెరిటరీ (సవరణ) బిల్లు, 2023పై చర్చలో పాల్గొంటూ, ” కేశవానంద భారతి కేసులో మాజీ సొలిసిటర్ జనరల్ అంధ్యారుజిన. రాసిన పుస్తకాన్ని చదివిన తరువాత, రాజ్యాంగం ప్రాథమిక నిర్మాణం సిద్ధాంతం చాలా చర్చనీయమైన న్యాయశాస్త్ర ప్రాతిపదికను కలిగి ఉందని నా అభిప్రాయం. ఇంతకు మించి నేను ఏమీ చెప్పను.” 1973 కేశవానంద భారతి నాటి మైలురాయి తీర్పులో, అత్యున్నత న్యాయస్థానం రాజ్యాంగం ప్రాథమిక నిర్మాణ సిద్ధాంతాన్ని ప్రతిపాదించింది. ప్రజాస్వామ్యం, లౌకికవాదం, ఫెడరలిజం, చట్ట పాలన వంటి కొన్ని ప్రాథమిక లక్షణాలను పార్లమెంటు ద్వారా సవరించలేమని పేర్కొంది. మంగళవారం విచారణ సందర్భంగా, జమ్మూ కాశ్మీర్ రాష్ట్రానికి ప్రత్యేక ప్రతిపత్తిని కల్పించే రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 370 రద్దును సవాలు చేసిన నేషనల్ కాన్ఫరెన్స్ నాయకుడు మహ్మద్ అక్బర్ లోన్ తరపున సీనియర్ న్యాయవాది కపిల్ సిబల్, జస్టిస్ గొగోయ్ చేసిన ప్రకటనను ప్రస్తావించారు. J & Kకు ప్రత్యేక హోదాను కేంద్రం రద్దు చేసిన తీరు ఏ విధంగానూ సమర్థించబడదని కపిల్ సిబల్ వాదించారు. కొత్త న్యాయశాస్త్రం తీసుకురాకపోతే, కేంద్రానికి మెజారిటీ ఉన్నంత వరకు వారికి నచ్చిందే చేసుకుంటూపోతారన్నారు.

సిబల్ వ్యాఖ్యలపై సీజేఐ చంద్రచూడ్ స్పందిస్తూ, ” సిబల్, మీరు సహచరుడ్ని సూచించేటప్పుడు, మీరు ప్రస్తుతం బాధ్యతలు నిర్వర్తిస్తున్నవారిని చూడాలి. ఒకసారి మనం న్యాయమూర్తులుగా ఉండటాన్ని మానేస్తే, మనం ఏది చెప్పినా అవి కేవలం అభిప్రాయాలు మాత్రమే అవుతాయి వాటికి కట్టుబడి ఉండక్కర్లేదు. ” ఈ ఏడాది జనవరిలో జరిగిన ఒక పబ్లిక్ ఈవెంట్‌లో CJI చంద్రచూడ్ ప్రాథమిక నిర్మాణ సిద్ధాంతాన్ని ‘నార్త్ స్టార్’ అని పిలిచారు. ఇది రాజ్యాంగ వ్యాఖ్యాతలు, అమలు చేసేవారికి మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది. ముందుకు వెళ్లే మార్గం మెలికలు తిరిగినప్పుడు వారికి నిర్దిష్ట దిశానిర్దేశం చేస్తుంది. అత్యున్నత న్యాయవ్యవస్థలో న్యాయమూర్తుల నియామకంపై సవరణ, సంబంధిత NJAC చట్టాన్ని రద్దు చేయడంతో సహా అనేక రాజ్యాంగ సవరణలను పక్కన పెట్టడానికి ప్రాథమిక నిర్మాణ సూత్రం పునాదిగా మారింది. ఆర్టికల్ 370 కేసులో కేంద్రం తరఫున వాదిస్తున్న సొలిసిటర్ జనరల్ తుషార్ మెహతా, సిబల్ వాదిస్తున్న సమయంలో జోక్యం చేసుకుంటూ, కోర్టు కార్యకలాపాలు పార్లమెంటులో చర్చించనట్లే కోర్టు ముందు చర్చ జరగదని అన్నారు.

” సిబల్ ఇక్కడ ప్రసంగిస్తున్నారు, ఆయన నిన్న పార్లమెంటులో లేనందున, అతను పార్లమెంటులో స్పందించవలసి ఉంటుంది.” రాజ్యసభ స్వతంత్ర ఎంపీ అయిన కపిల్ సిబల్, తుషార్ మెహతా సమర్పణతో ఏకీభవించారు. GNCTD సవరణ బిల్లుపై చర్చ సందర్భంగా సోమవారం పార్లమెంటులో లేనని చెప్పారు. జనవరి 21న ముంబయిలో నాని ఎ పాల్కివాలా స్మారక ఉపన్యాసం చేస్తూ, CJI చంద్రచూడ్ మాట్లాడుతూ, మారుతున్న కాలానికి అనుగుణంగా రాజ్యాంగ పాఠాన్ని దాని ఆత్మ చెక్కుచెదరకుండా అర్థం చేసుకోవడంలో న్యాయమూర్తి నైపుణ్యం ఉందని అన్నారు. “మన రాజ్యాంగం ప్రాథమిక నిర్మాణం, నార్త్ స్టార్ వంటిది, ముందున్న మార్గం మెలికలు తిరిగినప్పుడు రాజ్యాంగం వ్యాఖ్యాతలు, అమలు చేసేవారికి మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది. నిర్దిష్ట దిశను ఇస్తుంది” అని చెప్పారు.

“మన రాజ్యాంగం ప్రాథమిక నిర్మాణం లేదా తత్వశాస్త్రం రాజ్యాంగం ఆధిపత్యం, చట్టబద్ధమైన పాలన, అధికారాల విభజన, న్యాయ సమీక్ష, లౌకికవాదం, సమాఖ్యవాదం, స్వేచ్ఛ, వ్యక్తి గౌరవం, దేశం ఐక్యత, సమగ్రతపై ఆధారపడి ఉంటుంది. ” కేశవానంద భారతి కేసు తీర్పును ఉపరాష్ట్రపతి జగదీప్ ధన్‌కఢ్ ప్రశ్నించిన కొద్ది రోజుల తర్వాత CJI చేసిన వ్యాఖ్యలు సంచలనం కలిగించాయి. పార్లమెంటు రాజ్యాంగాన్ని సవరించవచ్చు కాని దాని ప్రాథమిక నిర్మాణాన్ని సవరించజాలదని అన్నారు. రాజ్యసభ ఛైర్మన్‌గా ఉన్న ఉపరాష్ట్రపతి ధన్‌కఢ్, ఈ తీర్పు చెడ్డ దృష్టాంతాన్ని నెలకొల్పిందని, రాజ్యాంగాన్ని సవరించే పార్లమెంటు అధికారాన్ని ఏదైనా అధికారం ప్రశ్నిస్తే, “మనది ప్రజాస్వామ్య దేశం” అని చెప్పడం కష్టమని అన్నారు. ప్రజాస్వామ్య మనుగడకు పార్లమెంటరీ సార్వభౌమాధికారం, స్వయంప్రతిపత్తి చాలా ముఖ్యమైనవని, కార్యనిర్వాహక లేదా న్యాయవ్యవస్థ ద్వారా రాజీ పడడాన్ని అనుమతించలేమని ఆయన నొక్కి చెప్పారు. జనవరి 11న జైపూర్‌లో జరిగిన 83వ ఆల్ ఇండియా ప్రిసైడింగ్ ఆఫీసర్స్ కాన్ఫరెన్స్‌ను ఉద్దేశించి ధన్‌ఖడ్ మాట్లాడుతూ, చట్టాన్ని రూపొందించడంలో న్యాయవ్యవస్థ జోక్యం చేసుకోదని అన్నారు. “1973లో, ఒక తప్పుడు ఉదాహరణ, గలాత్ పరంపర ప్రారంభమైందన్నారు. 1973లో, కేశవానంద భారతి కేసులో, పార్లమెంటు రాజ్యాంగాన్ని సవరించగలదని, దాని ప్రాథమిక నిర్మాణాన్ని కాదని సుప్రీంకోర్టు ప్రాథమిక నిర్మాణం గురించి ఆలోచన చేసింది. న్యాయవ్యవస్థకు తగిన గౌరవంతో, నేను దీనికి సభ్యత్వం పొందలేను” అని సుప్రీంకోర్టు న్యాయవాదిగా ఉన్న జగదీప్ ధన్‌కఢ్ అన్నారు.