వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ కోసం… 15 ఏళ్లకు 10 వేల కోట్ల ఖర్చు
లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు జరిగితే, కొత్త ఎలక్ట్రానిక్ ఓటింగ్ మెషీన్‌లను (EVM) కొనుగోలు చేయడానికి ప్రతి 15 సంవత్సరాలకు ₹ 10,000 కోట్లు అవసరమవుతాయని ఎన్నికల సంఘం అంచనా వేసింది. ప్రభుత్వానికి పంపిన నోట్‌లో దీనికి సంబంధించి వివరాలున్నాయి. ఈవీఎంల 15 ఏళ్లు మాత్రమే వినియోగానికి పనికి వస్తాయని పేర్కొంది. ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహిస్తే జీవిత కాలంలో మూడు ఎన్నికలను నిర్వహించడానికి ఒక సెట్ యంత్రాన్ని ఉపయోగించాల్సి ఉంటుందని కమిషన్ తెలిపింది. అంచనాల ప్రకారం, ఈ ఏడాది లోక్‌సభ ఎన్నికల కోసం దేశవ్యాప్తంగా మొత్తం 11.8 లక్షల పోలింగ్ కేంద్రాలను ఏర్పాటు చేయాల్సి ఉంటుందని అభిప్రాయపడింది.
ఏకకాల ఎన్నికల సమయంలో, ప్రతి పోలింగ్ స్టేషన్‌కు రెండు సెట్ల EVMలు అవసరమవుతాయని, ఒకటి లోక్‌సభ స్థానానికి, మరొకటి అసెంబ్లీ నియోజకవర్గానికి అవసరమవుతుంది. గత అనుభవాల దృష్ట్యా, ప్రభుత్వానికి పంపిన కమ్యూనికేషన్‌లో, లోపభూయిష్ట యూనిట్లను భర్తీ చేయడానికి నిర్దిష్ట శాతం కంట్రోల్ యూనిట్లు (CU), బ్యాలెట్ యూనిట్లు (BU), ఓటర్-వెరిఫైబుల్ పేపర్ ఆడిట్ ట్రయల్ (వివిపిఎటి) మెషిన్లు రిజర్వ్‌లుగా అవసరమని ఈసీ పేర్కొంది. ఒక EVM కోసం కనీసం ఒక BU, ఒక CU మరియు ఒక VVPAT మెషిన్ తయారు చేస్తారు. వివిధ అంశాలను దృష్టిలో ఉంచుకుని, ఏకకాల ఎన్నికలకు అవసరమైన కనీస EVMలు, VVPATలు: 46,75,100 BUలు, 33,63,300 CUలు, 36,62,600 VVPATలుగా ఈసీ తేల్చింది. గత ఏడాది ఫిబ్రవరిలో న్యాయ మంత్రిత్వ శాఖకు కమిషన్ లేఖలో ఈ వివరాలు వెల్లడించింది. 2023 ప్రారంభంలో, EVM ధర BUకి ₹ 7,900, CUకి ₹ 9,800 VVPAT యూనిట్‌కు ₹ 16,000. న్యాయ మంత్రిత్వ శాఖ పంపిన ఏకకాల పోల్స్‌పై ప్రశ్నావళికి ఈసీ స్పందించింది.
అదనపు పోలింగ్ మరియు భద్రతా సిబ్బంది, EVMల కోసం మెరుగైన నిల్వ సౌకర్యాలు, మరిన్ని వాహనాల అవసరాన్ని కూడా పోల్ ప్యానెల్ నొక్కి చెప్పింది. కొత్త యంత్రాల ఉత్పత్తి, స్టోరేజ్ సౌకర్యాలను పెంచడం, ఇతర లాజిస్టికల్ సమస్యలను దృష్టిలో ఉంచుకుని, మొదటి ఏకకాల ఎన్నికలు 2029లో మాత్రమే నిర్వహించవచ్చని కమిషన్ తెలిపింది. లోక్‌సభ, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలకు ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహించేందుకు రాజ్యాంగంలోని ఐదు ఆర్టికల్స్‌కు సవరణలు అవసరమని కూడా పేర్కొంది. పార్లమెంటు సభల కాలవ్యవధికి సంబంధించిన ఆర్టికల్ 83, రాష్ట్రపతి లోక్‌సభ రద్దుకు సంబంధించిన ఆర్టికల్ 85, రాష్ట్ర శాసనసభల కాలవ్యవధికి సంబంధించిన ఆర్టికల్ 172, రద్దుకు సంబంధించిన ఆర్టికల్ 174 సవరణ అవసరం. రాష్ట్ర శాసనసభలు, రాష్ట్రాలలో రాష్ట్రపతి పాలన విధించడానికి సంబంధించిన ఆర్టికల్ 356 సవరించాల్సి ఉంటుంది.
ఫిరాయింపుల ఆధారంగా అనర్హతకు సంబంధించిన రాజ్యాంగంలోని పదో షెడ్యూల్‌లో కూడా అవసరమైన మార్పులు అవసరమని అభిప్రాయపడింది. దేశంలో ఒకేసారి ఎన్నికలు నిర్వహించే అంశాన్ని పరిశీలించేందుకు మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్‌నాథ్‌ కోవింద్‌ నేతృత్వంలో ప్రభుత్వం ఒక ప్యానెల్‌ను ఏర్పాటు చేసింది. భారత రాజ్యాంగం, ఇతర చట్టబద్ధమైన నిబంధనల ప్రకారం లోక్‌సభ, రాష్ట్ర అసెంబ్లీలు, మునిసిపాలిటీలు, పంచాయతీలకు ఏకకాలంలో ఎన్నికలు నిర్వహించడం కోసం ఒక దేశం, ఒకే ఎన్నికలపై ఉన్నత స్థాయి కమిటీ పరిశీలించి, సిఫారసు చేయాల్సి ఉంది.