హైదరాబాద్ చేప మందు పంపిణీ కుటుంబ అధినేత హరినాథ్ గౌడ్ కన్నుమూత

ప్రతి సంవత్సరం ఉబ్బసం రోగులకు చేపల మందు అందించడంలో ప్రసిద్ధి చెందిన హైదరాబాద్‌లోని బత్తిని కుటుంబ పెద్ద బత్తిని హరినాథ్ గౌడ్ దీర్ఘకాలిక అనారోగ్యంతో మరణించారు. ఆయన వయసు 84 ఏళ్లు. హరినాథ్ గౌడ్ కవాడిగూడలో కన్నుమూశారు. ఆయనకు భార్య సునీత్రాదేవి, ఇద్దరు కుమార్తెలు, ఇద్దరు కుమారులు ఉన్నారు. అంత్యక్రియలు శుక్రవారం నిర్వహించనున్నట్లు కుటుంబ వర్గాలు తెలిపాయి. దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న ఆస్తమా రోగులకు ఉచితంగా చేపమందు పంపిణీ చేస్తున్న నాల్గవ తరం గౌడ్‌లలో చివరి వ్యక్తి. అన్నయ్యల మరణానంతరం గత మూడు దశాబ్దాలుగా ఈ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించడంలో హరినాథ్ గౌడ్ కీలకపాత్ర పోషించారు. గత 178 ఏళ్లుగా ఉచితంగా చేపమందు పంపిణీ చేస్తున్నామని బత్తిని గౌడ్ కుటుంబం చెబుతోంది. మూలికా ఔషధం రహస్య సూత్రాన్ని 1845లో వారి పూర్వీకులకు ఉచితంగా నిర్వహించబడుతుందని ప్రమాణం చేసిన తర్వాత ఒక సాధువు ద్వారా అందించబడిందని చెబుతారు. బత్తిని గౌడ్ కుటుంబ సభ్యులు ‘మృగశిర కార్తి’ (జూన్ మొదటి వారంలో) నాడు ‘అద్భుత మందు’ వేస్తారు, ఇది వర్షాకాలం ప్రారంభాన్ని తెలియజేస్తుంది. కుటుంబం తయారుచేసిన పసుపు రంగు మూలికా పేస్ట్‌ను లైవ్ చేపతో కలిపి ఇస్తారు. అది రోగి గొంతు నుండి జారిపోతుంది. ఇది వరుసగా మూడు సంవత్సరాలు తీసుకుంటే చాలా అవసరమైన ఉపశమనం ఇస్తుందని నమ్ముతారు. శాకాహారులకు బెల్లం కలిపి మందు ఇస్తారు.

దేశంలోని పలు ప్రాంతాల నుంచి ఆస్తమా వ్యాధిగ్రస్తులు చేపల మందు తాగేందుకు హైదరాబాద్‌కు వస్తుంటారు. అయితే, హెర్బల్ పేస్ట్‌లోని విషయాలపై వివాదాల కారణంగా గత 15 సంవత్సరాలలో ఔషధం దాని ప్రజాదరణను కోల్పోయింది. హెర్బల్ పేస్ట్‌లో భారీ లోహాలు ఉన్నందున, ఇది తీవ్రమైన ఆరోగ్య సమస్యలను కలిగిస్తుందని పేర్కొంటూ వారు కోర్టును కూడా ఆశ్రయించారు. ప్రజలలో శాస్త్రీయ దృక్పథాన్ని పెంపొందించడానికి పనిచేస్తున్నాయని… చేప ఔషధాన్ని మోసం అని విమర్శలు వెల్లువెత్తాయి. అయితే కోర్టు ఆదేశాల మేరకు ల్యాబొరేటరీల్లో నిర్వహించిన పరీక్షల్లో హెర్బల్ పేస్ట్ సురక్షితమని తేలిందని గౌడ్ కుటుంబీకులు పేర్కొంటున్నారు. హేతువాదుల సవాల్‌తో గౌడ్‌ కుటుంబీకులు దీనిని ‘చేప ప్రసాదం’ అని పిలవడం ప్రారంభించారు. వివాదాలు ఉన్నప్పటికీ, ప్రజలు తమ వేధిస్తున్న శ్వాసకోశ సమస్యల నుండి కొంత ఉపశమనం పొందాలనే ఆశతో ప్రతి సంవత్సరం వేదికపైకి వస్తూనే ఉంటారు. అయితే, ఏళ్ల తరబడి సంఖ్య తగ్గిపోయింది.

1845లో ఒక పవిత్ర వ్యక్తి తమ పూర్వీకుడు వీరన్న గౌడ్ అనే కందిపప్పు వ్యాపారిని కలిశాడని, అతను తన స్వచ్ఛంద సేవా కార్యక్రమాలతో ఆకర్షితుడయ్యాడని కుటుంబం పేర్కొంది. సాధువు ఆస్తమాను నయం చేయడానికి మూలికల రహస్య సూత్రాన్ని పంచుకున్నాడని వారు చెప్తారు. వీరన్న గౌడ్ ఆ సీక్రెట్ ఫార్ములాను తన కొడుకు శివరాం గౌడ్‌కి అందించాడు, అతను దానిని తన కొడుకు శంకర్ గౌడ్‌తో పంచుకున్నాడు. కుటుంబం వారి పూర్వీకుల ఇంట్లో ‘మిరాకిల్ డ్రగ్’ పంపిణీని కొనసాగించింది. శంకర్ గౌడ్ ఆ రహస్యాన్ని హరినాథ్ గౌడ్ సహా తన కుమారులకు తెలియజేశాడు. ఇది 1980లలో విపరీతమైన ప్రజాదరణ పొందింది. దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల నుండి మరియు విదేశాల నుండి కూడా వేలాది మంది ప్రజలు ఔషధం కోసం ఇంటి చుట్టూ ఉన్న డింగీ లేన్లు మరియు బైలేన్లలో క్యూలు కట్టేవారు. హరినాథ్ గౌడ్ తన సోదరులు సోమలింగం గౌడ్, శీరాం గౌడ్, విశ్వనాథ్ గౌడ్, ఉమా మహేశ్వర్ గౌడ్‌లతో కలిసి సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించారు. 1990వ దశకంలో చంద్రబాబు నాయుడు నేతృత్వంలోని టీడీపీ ప్రభుత్వం ఈ కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించడం ప్రారంభించింది.

వరుసగా వచ్చిన ప్రభుత్వాల నుండి అభ్యర్థనలు ఉన్నప్పటికీ, ఔషధం దాని సామర్థ్యాన్ని కోల్పోతుందని ఆ కుటుంబం బహిరంగ ప్రదేశానికి మార్చడానికి నిరాకరించింది. అయితే, 1998లో పాతబస్తీలో జరిగిన మతపరమైన హింసాకాండను అనుసరించి, ఈ కార్యక్రమాన్ని నగరం నడిబొడ్డున నాంపల్లిలోని విశాలమైన ఎగ్జిబిషన్ గ్రౌండ్స్‌కు మార్చమని గౌడ్ కుటుంబాన్ని ఒప్పించడంలో నాటి ప్రభుత్వం విజయం సాధించింది. అప్పటి నుండి, కుటుంబం అక్కడ వార్షిక కార్యక్రమాన్ని కొనసాగిస్తుంది. కోవిడ్-19 మహమ్మారి కారణంగా మూడేళ్ల విరామం తర్వాత, జూన్ 2023లో ఈ కార్యక్రమం కొనసాగింది. ఈ సంప్రదాయాన్ని కొనసాగించేందుకు కుటుంబంలోని ఐదు, ఆరో తరాలను సిద్ధం చేశామని హరినాథ్ గౌడ్ ఇటీవల చెప్పారు. హరినాథ్ గౌడ్ పిల్లలు, అతని నలుగురు సోదరులు అందరూ హెర్బల్ మెడిసిన్ తయారీలో పాల్గొంటారు.