అక్షరాల 2 లక్షల 37 వేల కోట్లు ఎవరికి దక్కుతాయ్?

కల్లోలం వందేళ్ల ఉక్కు బంధం…
షాపూర్ మిస్త్రీకి ఇది బాధాకరమైన సంవత్సరం. మూడు నెలల వ్యవధిలో తన తండ్రి, తమ్ముడిని కోల్పోయిన తర్వాత, ప్రపంచంలోని అత్యంత ధనిక వంశాలలో ఒకటైన వారసుడు ఇప్పుడు పెద్ద వ్యాపార సవాలును ఎదుర్కొన్నాడు. ఐదు తరాలు, 157 సంవత్సరాలుగా, మిస్త్రీలు ఆసియా అంతటా రాజభవనాలు, ఫ్యాక్టరీలు, స్టేడియాలను నిర్మించే బాధ్యతను తీసుకున్నారు. బ్లూమ్‌బెర్గ్ బిలియనీర్స్ ఇండెక్స్ అంచనా మేరకు ద్వారా $29 బిలియన్లు అంటే మన రూపాయల్లో 2 లక్షల 37 వేల కోట్లు రూపాయల్లో టాటా గ్రూప్‌తో 90% తీవ్ర చిక్కుల్లో ఇరుక్కుపోయింది. టాటాలతో విభేదాల కారణంగా మిస్త్రీలు 29 బిలియన్ డాలర్లు ఎవరికి దక్కుకుండా పోతున్నాయి. ఇప్పుడు 57 ఏళ్ల మిస్త్రీ, ఆ వివాదాన్ని ఎలా పరిష్కరించాలో, బలహీనపడుతున్న ఆర్థిక వ్యవస్థగా నగదును ఎలా విడిపించుకోవాలో గందరగోళానికి గురవుతున్నారు. పెరుగుతున్న వడ్డీ రేట్లతో షాపూర్జీ పల్లోంజీ గ్రూప్‌ ఇబ్బందులు ఎదుర్కొంటోంది. ఆర్థిక సంక్షోభం నేపథ్యంలో సంవత్సరాల ఆర్థిక ఒత్తిడి ఎక్కువవుతోంది. ఈ మొత్తం వ్యవహారాన్ని పరిష్కరించేందుకు లాయర్లు, కన్సల్టెంట్లతో ఆయన సమావేశమయ్యారని తెలుస్తోంది. కుటుంబ స్నేహితులతోపాటు, సరైన సమయం వచ్చినప్పుడు మధ్యవర్తిత్వం వహించడానికి కొందరు ముందుకొచ్చారు. రహస్య సమాచారాన్ని చర్చిస్తున్న సమయంలో బయట ప్రపంచానికి తమ గురించి తెలియకుండా ఉండాలని వారు కోరారు. మిస్త్రీలు మరియు టాటాలు – ఇద్దరూ పార్సీ జొరాస్ట్రియన్ కమ్యూనిటీకి చెందినవారు – వారు విడిపోవడానికి ముందు దాదాపు ఒక శతాబ్దం పాటు సన్నిహితంగా ఉన్నారు. వందేళ్లు కలిసే వ్యాపారాలు చేశారు.

18 శాతం వాటా విక్రయించడం ఎలా?
జాగ్వార్ ల్యాండ్ రోవర్‌తో సహా మార్క్ బ్రాండ్‌లను కలిగి ఉన్న $128 బిలియన్ల దిగ్గజం ప్రధాన హోల్డింగ్ కంపెనీ అయిన టాటా సన్స్ ప్రైవేట్‌లో మిస్త్రీల సంపదలో ఎక్కువ 18% కుటుంబం వాటా ఉంది. రెండు పార్టీల మధ్య విభేదాలతో మిస్త్రీ తన వాటాను అమ్ముకోలేకపోయారు. ఇది భూమిపై ఉన్న అత్యంత క్లిష్టమైన వ్యవహారాల్లో ఒకటిగా నిలిచింది. “టాటా సన్స్, షాపూర్జీ పల్లోంజీ గ్రూప్ మధ్య సంవత్సరాల తరబడి కొనసాగుతున్న వివాదం, కొనుగోళ్లు, విలీనాలు, అమ్మకాల గురించి నిర్దిష్ట నిబంధనలను రూపొందించాల్సిన అవసరాన్ని భారతీయ కంపెనీలు మళ్లీ నొక్కిచెప్పాయి” అని హైదరాబాద్‌లోని ఇండియన్ స్కూల్ ఆఫ్ బిజినెస్‌కు చెందిన థామస్ ష్మిధైనీ సెంటర్ ఫర్ ఫ్యామిలీ ఎంటర్‌ప్రైజ్‌లో ప్రొఫెసర్, సీనియర్ సలహాదారు కవిల్ రామచంద్రన్ అన్నారు. పార్సీ కమ్యూనిటీకి చెందిన కొందరు సీనియర్ సభ్యులు ఏదో ఒక సమయంలో రెండు కుటుంబాల మధ్య మధ్యవర్తిత్వ ప్రక్రియను ప్రారంభించడానికి సహాయం చేస్తారని తాను ఆశిస్తున్నట్లు ఆయన తెలిపారు. మొత్తం వ్యవహారంపై స్పందించడానికి షాపూర్ మిస్త్రీ ప్రతినిధులు నిరాకరించారు.

మిస్త్రీ మరణంతో గ్రూపులోనూ సమస్యలు
జూన్‌లో మరణించిన పల్లోంజి మిస్త్రీ, 1865లో నిర్మాణ సంస్థగా ప్రారంభమైన SP గ్రూప్‌ను నియంత్రించి, నీరు, ఇంధనం, ఆర్థిక సేవలతోపాటుగా అనేక రంగాల్లో పెట్టుబడులు పెట్టారు. రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా భవనాలు, ముంబైలోని తాజ్ మహల్ ప్యాలెస్, హోటల్ టవర్ వింగ్ వంటివి సమ్మేళనం వారి నిర్మాణాలలో కొన్ని. శతాబ్దాల క్రితం ఇరాన్‌లో మతపరమైన వేధింపుల నుండి పారిపోయిన సాధారణ వ్యాపార ప్రయోజనాలు, వారి సన్నిహిత సమాజం కలిసి, మిస్త్రీలు, టాటాలు 1927లో ఆర్థిక సంబంధాలను ఏర్పరచుకోవడం ప్రారంభించారు. టాటా గ్రూప్ కొన్ని ఆటోమొబైల్ ఫ్యాక్టరీలు, స్టీల్ మిల్లులు, మిస్త్రీలను నిర్మించడంలో SP గ్రూప్ సహాయం చేసింది. టాటా కుటుంబ సభ్యుల నుండి వాటాలను కొనుగోలు చేయడం ద్వారా మరియు రైట్స్ ఇష్యూ ద్వారా టాటా సన్స్‌లో తమ వాటాను మరింతగా విస్తరించింది, చివరికి ప్రస్తుత 18% హోల్డింగ్‌ను కూడగట్టుకుంది.

మిస్త్రీ నిర్ణయాలతో సంస్థలో తిరుగుబావుటా
2012లో టాటా సన్స్ ఛైర్మన్‌గా షాపూర్ మిస్త్రీ తమ్ముడు సైరస్ ఎంపికైనప్పుడు, రెండు దశాబ్దాలకు పైగా అధికారంలో ఉన్న రతన్ టాటా తర్వాత ఆ సహజీవన బంధం మరింత ఊపందుకుంటుందని భావించారు. సమూహం రుణాన్ని దూకుడుగా తగ్గించడానికి సైరస్ ప్రయత్నించాడు. ఈ ప్రక్రియలో సమ్మేళనం పితృస్వామ్య వారసత్వాన్ని రద్దు చేస్తానని బెదిరించాడు. అది చివరికి నాలుగు సంవత్సరాల కంటే తక్కువ సమయంలో బోర్డ్‌రూమ్ తిరుగుబాటుకు దారితీసింది. ఫలితంగా సైరస్ బహిష్కరణకు కారణమయ్యింది. ఆ తర్వాత రెండు వ్యాపార కుటుంబాల మధ్య న్యాయస్థానం యుద్ధం జరిగింది. చివరికి టాటా గ్రూప్ గత సంవత్సరం గెలిచింది. ఇంతలో, టాటా సన్స్ 2017లో తన హోదాను ప్రైవేట్ సంస్థగా మార్చుకుంది, మిస్త్రీ తన వాటాను ఇతర పెట్టుబడిదారులకు విక్రయించే సామర్థ్యాన్ని పరిమితం చేసింది.

నగదు కొరతతో విలవిల్లాడుతున్న SP గ్రూపు
2020లో, భారతదేశం కఠినమైన కోవిడ్ లాక్‌డౌన్‌లు భారీ ఆర్థిక అంతరాయాన్ని సృష్టించాయి, ఇది SP గ్రూప్‌లోని భాగంతో సహా అనేక కంపెనీలలో నగదు కొరతను సృష్టించింది. సమ్మేళనం మెచ్యూరింగ్ రుణాన్ని తిరిగి చెల్లించడానికి టాటా సన్స్‌లో కొంత భాగాన్ని తాకట్టు పెట్టడానికి ప్రయత్నించింది. అయితే దేశం అత్యున్నత న్యాయస్థానం అలా చేయకుండా నిరోధించింది. టాటా సన్స్ దానిని కొనుగోలు చేయడానికి ప్రతిపాదించింది. అయితే రెండు వైపులా వాల్యుయేషన్‌పై ఏకీభిప్రాయం లేభించలేదు. దీంతో ప్రతిష్టంభన ఏర్పడింది. మిస్త్రీలు డిఫాల్ట్‌ల నుంచి బయటపడటానికి… రుణదాతల నుండి ఆస్తుల అమ్మకాలు, బాండ్ రీపేమెంట్ సెలవులను ఆశ్రయించవలసి వచ్చింది. షాపూర్‌ను సహేతుకంగా సమస్య పరిష్కారం ఇవ్వాలని కోరితే మొత్తం వ్యవహారాన్ని సెటిల్ చేస్తానంటూ సింగపూర్ మేనేజ్‌మెంట్ యూనివర్సిటీ లీ కాంగ్ చియాన్ బిజినెస్ స్కూల్ ప్రొఫెసర్, టాటా సన్స్ మాజీ సీనియర్ ఎగ్జిక్యూటివ్ నిర్మల్య కుమార్ చెప్పుకొచ్చారు. అయితే రెండు సమ్మేళనాల మధ్య ఏదైనా తీర్మానం జరగాలంటే టాటా గ్రూప్ రాజీ పడవలసి ఉంటుంది.

చెల్లింపులు ఎలా చేయాలన్నదానిపై తర్జనభర్జన
లండన్‌లో ఎకనామిక్స్ చదివిన తర్వాత, షాపూర్ మిస్త్రీ 1992లో కుటుంబ వ్యాపారంలో చేరారు, రెండు దశాబ్దాల తర్వాత తన తండ్రి చైర్మన్‌గా బాధ్యతలు చేపట్టారు. అతను ప్రధానంగా నిర్మాణ కాంట్రాక్టర్ నుండి సమూహం దృష్టిని రియల్ ఎస్టేట్‌పై తిరిగి తీసుకువచ్చిన ఘనత పొందాడు. షాపూర్ కుమారుడు పల్లోన్ మరియు కుమార్తె తాన్య 2019లో కుటుంబ వ్యాపారంలో చేరారు. సైరస్ తన 54 సంవత్సరాల వయస్సులో సెప్టెంబరులో జరిగిన కారు ప్రమాదంలో మరణించినప్పుడు కుటుంబ పెట్టుబడి కంపెనీకి నాయకత్వం వహిస్తున్నాడు. అతని భార్య, మరియు ఇద్దరు కుమారులు అతని సంపదను వారసత్వంగా పొందుతున్నప్పటికీ, పంపకాలు ఏమీ జరగలేదు. పల్లోంజీ మిస్త్రీ కూడా ఇద్దరు కుమార్తెలు, లైలా, ఆలూ వాటాల గురించి ఎక్కడా ప్రస్తావించలేదు. ఇప్పుడు టాటా సన్స్ ఎమెరిటస్ ఛైర్మన్‌గా ఉన్న రతన్ సవతి సోదరుడు నోయెల్ టాటాను వివాహం చేసుకున్నారు. ఇటీవల షాపూర్ పల్లోంజీ గ్రూపు రుణదాతలకు $1.5 బిలియన్లను తిరిగి చెల్లించింది. ఈ సంవత్సరం ప్రారంభంలో రుణ పునరుద్ధరణ కార్యక్రమం నుండి నిష్క్రమించింది, దాని ఆర్థిక పునరుద్ధరణలో ప్రధాన మైలురాయిని సూచిస్తుంది. కానీ పెరుగుతున్న వడ్డీ రేట్లు, ప్రపంచ మాంద్యం ప్రమాదాలు SP గ్రూపును వెంటాడుతున్నాయి.