(ONOE) వన్ నేషన్, వన్ ఎలక్షన్.. (Oh Noe) ఓనో అంటున్నారా..!?
కేంద్ర మంత్రివర్గం వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ (ONOE) ప్రతిపాదనను ఆమోదించిన తర్వాత, కొన్ని మీడియా హౌస్‌లు, బీజేపీకి అనుకూలంగా ఉండేలా కథనాలను ప్రచారం చేస్తున్నాయి. దేశం ఎదుర్కొంటున్న అసలైన సమస్యల నుండి ప్రజల దృష్టి మరల్చాలన్నదే వారి ఉద్దేశం. నిరుద్యోగం, ద్రవ్యోల్బణం, కేంద్ర ప్రభుత్వ వ్యతిరేక విధానాలు, మణిపూర్ అల్లర్లు, క్షీణిస్తున్న రూపాయి విలువ, గ్లోబల్ క్రూడ్ ఆయిల్ ధరలు తగ్గినప్పటికీ ఇంధన ధరలు తగ్గించకపోవడం లాంటి అంశాలన్నీ కూడా ఇప్పుడు
దేశం ముందున్న సవాళ్లను పక్కనబెట్టి వన్ నేషన్ వన్ ఎలక్షన్ డ్రామా ఆడుతున్నారన్న అభిప్రాయం వ్యక్తమవుతోంది.
ఇది మరో మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లేనా?
గత ఏడాది మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు తరహాలోనే ఇది ఉంది. మణిపూర్ సంక్షోభం వార్తలు మీడియాలో మచ్చుకైనా కన్పించడం లేదు. జనాభా లెక్కలు, డీలిమిటేషన్ ప్రక్రియ పూర్తయిన తర్వాతే మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లు అమల్లోకి వస్తుంది. కాబట్టి, ఇది జరగాలంటే 2034 అవుతుంది. రాజ్యసభలో మాజీ మంత్రి పి. చిదంబరం చెబుతున్నట్టుగా “ONOEకి కనీసం ఐదు రాజ్యాంగ సవరణలు అవసరం”. మాజీ రాష్ట్రపతి రామ్ నాథ్ కోవింద్ నేతృత్వంలోని ONOEపై ఉన్నత స్థాయి కమిటీ రాజ్యాంగానికి 18 సవరణలు చేయడంతోపాటుగా, రాష్ట్రాల అసెంబ్లీలు, కేంద్రపాలిత ప్రాంతాలు శాసనసభలు చట్టాన్ని ఆమోదించాలి. ప్రత్యేక మెజారిటీతో (సభ మొత్తం సభ్యుల మెజారిటీ అంటే, సభకు హాజరైన మరియు ఓటింగ్‌లో ఉన్న సభ్యులలో మూడింట రెండు వంతుల ఓటేయాలి) రాజ్యాంగ సవరణ బిల్లు పార్లమెంటులో ఆమోదించాలి. అందుకే ఇది అమలు అసాధ్యమన్న భావన ఉంది. భారత రాజ్యాంగంలోని ఆర్టికల్ 368(2) ప్రకారం, పంచాయితీలు, మునిసిపాలిటీలకు ఒకేసారి ఎన్నికలను నిర్వహించేలా చేసేందుకు ఆర్టికల్ 324Aకి సవరణలు చేయడానికి సగం కంటే తక్కువ కాకుండా రాష్ట్రాల ఆమోదం అవసరం. అదే విధంగా, ఒకే ఎలక్టోరల్ రోల్ కలిగి ఉండటానికి, ఆర్టికల్ 325కు సవరణ అవసరం. ఈ సవరణను అమలు చేయడానికి, కనీసం సగం రాష్ట్రాల ఆమోదం అవసరం.
ONOE సాధ్యం కాకపోవడానికి కారణాలు:
మార్చి 1994లో బొమ్మై వర్సెస్ కేంద్ర ప్రభుత్వ సంబంధాల విషయంలో సుప్రీంకోర్టు రాష్ట్రాల స్వయంప్రతిపత్తిని బలోపేతం చేసింది. ముప్పై సంవత్సరాల తర్వాత, మార్చి 2024లో, ఓకేసారి ఎన్నికల నిర్వహణపై నివేదిక ఇప్పుడు మోదీ ప్రభుత్వం ముందుకు తెచ్చింది. ఏదేమైనప్పటికీ, కమిటీ కూర్పు, రాజ్యాంగం సమాఖ్యను తుంగలోతొక్కింది. దీంట్లో ఒక్క ముఖ్యమంత్రి లేడూ, రాష్ట్రాల ప్రతినిధులు లేరు. కమిటి టర్మ్స్ ఆఫ్ రిఫరెన్స్ (ToR)లో కేంద్ర-రాష్ట్రాల అధికారాల విభజనపై కఠోరమైన నిర్లక్ష్యం ప్రదర్శించింది. రెండో ToR “రాజ్యాంగంలో సవరణలకు రాష్ట్రాల ఆమోదం అవసరమా అని పరిశీలించి, సిఫార్సు చేయమని” సందేహాస్పదమైన ఆదేశంతో కమిటీకి పని చేసింది. ఏకకాల ఎన్నికలను అమలు చేయడానికి ఏదైనా రాజ్యాంగ సవరణ నేరుగా రాష్ట్ర అసెంబ్లీలు, ప్రభుత్వాల పదవీకాలాన్ని ప్రభావితం చేస్తుంది. 2018లో లా కమిషన్ కూడా అటువంటి సవరణలు ఆర్టికల్ 368(2)కి సంబంధించిన నిబంధనను సిఫారసు చేసింది. అయితే ప్రభుత్వం ఇంకా కనీసం సగం రాష్ట్రాల నుండి చాలా జాగ్రత్తతో ఆమోదం పొందాలని సూచించింది. ఐడిఎఫ్‌సి ఇనిస్టిట్యూట్ నిర్వహించిన అధ్యయనంలో ఒకేసారి ఎన్నికలు జరిగితే కేంద్రంలో, రాష్ట్రాల్లో ఒకే పార్టీకి ఓటు వేసే అవకాశం 77% ఉందని తేలింది. లోక్‌సభ ఎన్నికలతో పాటు అసెంబ్లీ ఎన్నికలు జరిగిన రాష్ట్రాల్లో నాలుగు రౌండ్ల లోక్‌సభ ఎన్నికలకు (1999, 2004, 2009, 2014) ఓటింగ్ ప్రవర్తనను అధ్యయనం విశ్లేషించింది.
బీజేపీ ప్రభుత్వం, రాజకీయ, వ్యక్తిగత జీవితంలోని అన్ని కోణాల్లో ఎన్నికల అభిప్రాయాన్ని ఏకీకృతం చేయడానికి ప్రయత్నిస్తుంది. 1960లలో, ముఖ్యంగా 1962లో, ఏకకాల ఎన్నికలు ఓటింగ్ ప్రవర్తనను తిప్పికొట్టవచ్చు. ప్రాంతీయ ఆకాంక్షలు, రాష్ట్ర-స్థాయి సమస్యలను పక్కదారి పట్టించగలవు. 1962 సార్వత్రిక ఎన్నికలలో, యూనియన్‌లో గెలిచిన పార్టీ మద్రాస్, గుజరాత్, బీహార్, ఆంధ్రప్రదేశ్, అస్సాంలో ఏకకాలంలో జరిగిన రాష్ట్ర అసెంబ్లీ ఎన్నికలలో విజయం సాధించింది. బహుళ-దశల ఎన్నికల నిర్వహణలో సంక్లిష్టతలతో ఎన్నికల సంఘం ఇబ్బంది పడింది. 2019 జార్ఖండ్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలు ఐదు దశల్లో, 2021 పశ్చిమ బెంగాల్ అసెంబ్లీ ఎన్నికలు ఎనిమిది దశల్లో జరిగాయి. మూడు రాష్ట్రాలలో లోక్‌సభ ఎన్నికలు ఏడు దశల్లో జరిగాయి. ఆపై ఫేజ్ 1కి సంబంధించిన ఓటరు ఓటింగ్ డేటాను విడుదల చేయడానికి 11 రోజులు పట్టింది. అలాంటి పరిస్థితుల్లో ఏకకాలంలో ఎన్నికలు నిర్వహించడం సాధ్యమేనా?
హర్యానా, జమ్మూ & కాశ్మీర్ ఎన్నికలతో పాటు మహారాష్ట్ర ఎన్నికలను ఎందుకు ప్రకటించలేదు? ఇక్కడ ఏదో ఉంది. మహారాష్ట్ర ప్రభుత్వం ఈ జూన్‌లో బడ్జెట్‌లో లడ్కీ బహిన్ పథకాన్ని ప్రకటించింది. మొదటి విడత మహిళల బ్యాంకు ఖాతాలకు ఆగస్టులో చేరగా, రెండో విడత అక్టోబరు మధ్యలో లబ్ధిదారులకు చేరుతుంది. పశ్చిమ బెంగాల్ ముఖ్యమంత్రి మమతా బెనర్జీ, జనవరి 2024లో HLCకి ఒక వివరణాత్మక లేఖలో, ONOE అమలుకు ముందు ఎన్ని రాష్ట్రాల అసెంబ్లీల నిబంధనలను తగ్గించాలి లేదా పొడిగించాలి? ఒకసారి అమలు చేసిన తర్వాత, ఒక రాష్ట్ర అసెంబ్లీ లేదా లోక్‌సభ దాని ఐదేళ్ల కాలానికి ముందే రద్దు చేయబడితే ఏమి జరుగుతుంది? కాబట్టి, మిగిలిన పదవీకాలానికి తాజా ఎన్నికలు జరుగుతాయి. ఇది స్వయంగా ONOE ఆలోచనకు విరుద్ధం. అయ్యో!